İLA'Y-I KELİMETULLAH

ilayı kelimetullah Allah kelamının, İslamiyetin ulviyetini ve hakikatlarının kıymetini bildirmek ve yaymak. Hakaik-ı Kur'aniye ve imaniyenin neşir ve tamimine cehd ile çalışmak.(Bu zamanda her bir mü'min i'la-yı Kelimetullah ile mükelleftir. H.)(Eskiden beri i'la-yı Kelimetullah ve beka-yı istiklaliyet-i İslam için farz-ı kifaye-i cihadı deruhde ile, kendini yek-vücud olan Alem-i İslama fedaya vazifedar ve hilafete bayrakdar görmüş olan bu devlet-i İslamiyenin felaketi; Alem-i İslamın saadet-i müstakbelesiyle telafi edilecektir. Zira şu musibet, maye-i hayatımız ve ab-ı hayatımız olan uhuvvet-i İslamiyenin inkişaf ve ihtizazını harikulade ta'cil etti. R.N.) (Osmanlıca'da yazılışı: i'la-yı kelimetullah) Türetilmiş Kelimeler (bis) ilayda, ilaydan, ilayevmil kıyame, ila, ila nihaye, ilaahir, ilab, ilac, vilayet, vilayet binası allah US UK (nedir ne demek) Kâinatta var olan her şeyi yaratan, koruyucusu olan, tek, yüce ve üstün varlık. Yaradan, Tanrı, Rab, Mevla. Bk. tanrı İnsanı, dünyayı, kainatı, görülen veya görülemiyen bütün varlıkların yaratıcı. Allah ezelidir; yani varlığının başlangıcı yoktur, çünki yaratılmamıştır ve varlığı devamlıdır, sonsuzdur. Hiç bir şey yokken o yine vardı. Allah'ın ilmi, kudreti ve iradesi ve diğer sıfatları da sonsuzdur. O herşeyi ve hepimizi her an bilir ve görür. Allah'ı doğru olarak bilmek için ondört sıfatını doğru ve tam anlamıyla bilmek lazımdır. Allah ismi bu sıfatları da kapsar. Allah'ın müslümanlarca zikredilen 99 ismi vardır. Bu isimler, O'nu doğru olarak bilmemiz, Allah'ı daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Allah'a Tanrı demek çok yanlıştır. Allah isminin manasını ifade eden başka bir kelime hiç bir dilde yoktur. Tanrı sözü müslümanlıktan önceki Türklerin şamanizm denilen batıl dinlerinde güneş ilahı manasına gelen Tengri sözünün bugünkü dilde aldığı şeklidir.(Bütün Esma-i Hüsna'nın ifade ettiği manalar ile bütün sıfat-ı kemaliyeye Lafza-i Celal olan "Allah", bil'iltizam delalet eder. Sair ism-i haslar yalnız müsemmalarına delalet eder. Sıfatlara delaletleri yoktur. Çünki: Sıfatlar, müsemmalarına cüz olmadığı gibi aralarında lüzum-u beyyin de yoktur. Bu itibarla ne tazammunen ve ne iltizamen sıfatlara delaletleri yoktur. Amma Lafza-i Celal bil-mutabakat Zat-ı Akdese delalet eder. Zat-ı Akdes ile sıfat-ı kemaliyye arasında lüzum-u beyyin olduğundan, sıfatlara da bil-iltizam delalet der. Ve keza Uluhiyet ünvanı Sıfat-ı kemaliyyeyi istilzam etmesi ism-i has olan "Allah"ın da o sıfatı istilzam ettiğini istilzam ediyor. Ve keza, "Allah" kelimesi de, nefiyden sonra sıfatlar ile beraber düşünülür. Binaenaleyh, "La İlahe İllallah" kelamı, Esma-i Hüsnanın adedince kelamları tazammun ediyor. Bu itibarla, şu Kelime-i Tevhid kelamı delalet ettiği sıfatlar itibariyle bir kelam iken bin kelam oluyor. M.N.)